Η πτώση της τιμής του πετρελαίου φέρνει αμηχανία στο ΑΠΕτζήδικο λόμπυ
Στην κορύφωση της 3ης πετρελαϊκής κρίσης το 2008 το πετρέλαιο έφθασε σχεδόν στα 150 δολάρια/βαρέλι, δίνοντας μια καλή δικαιολογία για την αναζήτηση της απεξάρτησης απ' το ακριβό πετρέλαιο στην προώθηση των πανάκριβων και περιορισμένης αποτελεσματικότητας αιολικών & Φ/Β. Οι καιροί όμως στις τιμές των εμπορευμάτων αλλάζουν ("κυκλικότητα" είναι ο όρος) και από πέρυσι η τιμή του πετρελαίου σημειώνει μια διαρκή καθοδική πορεία, ήδη έχει χάσει τα 2/3 της τιμής του 2008.
Η μείωση της τιμής του πετρελαίου έχει προκαλέσει τουλάχιστον αμηχανία στη μαθημένη στις επιδοτήσεις βιομηχανία των ΑΠΕτζήδων, καθώς συμπαρασύρει πτωτικά την τιμή του φυσικού αερίου, που μέχρι τώρα ήταν το πρώτο "θύμα" της ανάπτυξης αιολικών & Φ/Β.
Σε μια ανάλυση που είδα στους Financial Times, για την πιθανή ανάπτυξη της αγοράς των ΑΠΕ υπό το πρίσμα των χαμηλών τιμών του πετρελαίου, η πραγματικότητα αποκαλύπτεται ζοφερή: "The greater threat to the sector’s prospects could come from... a scaling back of government backing. The risk is primarily a political one. If the government in question doesn’t see renewables as making an affordable contribution to the energy mix over the longer term, then there is a risk subsidies will be reduced or withdrawn.
Η μείωση της τιμής του πετρελαίου έχει προκαλέσει τουλάχιστον αμηχανία στη μαθημένη στις επιδοτήσεις βιομηχανία των ΑΠΕτζήδων, καθώς συμπαρασύρει πτωτικά την τιμή του φυσικού αερίου, που μέχρι τώρα ήταν το πρώτο "θύμα" της ανάπτυξης αιολικών & Φ/Β.
Σε μια ανάλυση που είδα στους Financial Times, για την πιθανή ανάπτυξη της αγοράς των ΑΠΕ υπό το πρίσμα των χαμηλών τιμών του πετρελαίου, η πραγματικότητα αποκαλύπτεται ζοφερή: "The greater threat to the sector’s prospects could come from... a scaling back of government backing. The risk is primarily a political one. If the government in question doesn’t see renewables as making an affordable contribution to the energy mix over the longer term, then there is a risk subsidies will be reduced or withdrawn.
- Η μεγαλύτερη απειλή στις προοπτικές του τομέα θα μπορούσε να προέλθει απ' μια αποκλιμάκωση της κυβερνητικής υποστήριξης. Ο κίνδυνος είναι κυρίως πολιτικός. Αν η όποια κυβέρνηση δεν δει τις ΑΠΕ ως μακροπρόθεσμα οικονομική συμβολή στο ενεργειακό μείγμα, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να μειωθούν ή να καταργηθούν οι επιδοτήσεις". Ναι, έτσι ακριβώς, όλη η κουβέντα για τις "επενδύσεις" είναι η επιδότηση, πόσα χρήματα των φορολογουμένων θα ενθυλακώσουν οι "επενδυτές" και χωρίς επιδότηση κανείς δεν θα ενδιαφερθεί ξανά για ΑΠΕ: "Britain’s decision to cut subsidies for solar and biomass, coupled with a clear signal from the government that it intends to curb spending on deployment are bound to presage a period of reassessment by investors of their investment plans. - Η απόφαση της Βρετανίας να περικόψει τις επιδοτήσεις για τα Φ/Β και τη βιομάζα, μαζί με ένα καθαρό σήμα απ' την κυβέρνηση πως θέλει να περικόψει τη δαπάνη στην ανάπτυξη [των ΑΠΕ], προμηνύει υποχρεωτικά μια περίοδο επαναξιολόγησης των επενδυτικών πλάνων". "Επαναξιολόγηση" σημαίνει πρακτικά "το ξεχνάμε", "το βάζουμε στο συρτάρι" κι αφήνουμε επιτέλους ήσυχη τη Βρετανική εξοχή.
Εκείνο όμως που τράβηξε περισσότερο την προσοχή ήταν η ταύτιση απόψεων, που εμφανίστηκε σε δυο εντελώς διαφορετικούς ιστότοπους, σε σχέση με το τι σημαίνει για τις ΑΠΕ η πτώση της τιμής του πετρελαίου.
Στο πρώτο δημοσίευμα, πάλι στους Financial Times, ο Δανός πρώην επικεφαλής τεχνικός διευθυντής της Siemens Wind Power επικαλείται τη μεταβλητότητα της τιμής του πετρελαίου, επισημαίνοντας την πιθανότητα νέας ανόδου της τιμής. Καλά για τη Δανία τα αιολικά, αλλά μόνο επειδή είναι μια μικρή χώρα ανάμεσα σε Γερμανία, Νορβηγία, Σουηδία, εκεί όπου διοχετεύει με ιδιαίτερα μεγάλες καλωδιακές διασυνδέσεις το τυχαίο αιολικό της ρεύμα. Άλλες χώρες που δοκίμασαν να βάλουν αιολικά "όπως έβαλε η Δανία", διαπίστωσαν με τρόμο πως όταν βάζεις πολλά αιολικά, όχι μόνο δεν λύνεις το ενεργειακό σου πρόβλημα, αλλά, αντίθετα, γεμίζεις το δίκτυο μεταφοράς με προβλήματα ευστάθειας.
Στο δεύτερο δημοσίευμα, που έρχεται απ' το World Resourses Institute, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, σχεδόν ταυτόχρονα εμφανίστηκε ακριβώς το ίδιο επιχείρημα, η μεταβλητότητα της τιμής του πετρελαίου και η πιθανότητα νέας ανόδου της τιμής.
Το πρόβλημα ωστόσο, στο οποίο δεν μπορεί να δώσει απάντηση η άποψη αυτή, είναι πως η πιθανότητα νέας ανόδου της τιμής δε μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα να ξαναπέσουν οι τιμές, καθώς η τεχνολογία της εντατικής απόληψης παλαιών κοιτασμάτων, που εμφανίστηκε πρόσφατα στις ΗΠΑ, δίνει νέα προοπτική σε εκμεταλλεύσεις που μέχρι σήμερα θεωρούνταν εξοφλημένες. Ένας πλανήτης πλημμυρισμένος με φθηνό πετρέλαιο για την προσεχή δεκαετία δίνει εντελώς άλλη προοπτική στα επενδυτικά σχέδια του τομέα των ΑΠΕ, καθώς διευκολύνει τις κυβερνήσεις, καταρχήν της Ευρώπης, να περικόψουν τις επιδοτήσεις και να ενισχύσουν τους προβληματικούς προϋπολογισμούς, τονώνοντας το ηθικό των ψηφοφόρων.
Η Σαουδική Αραβία, η χώρα που περισσότερο απ' οποιαδήποτε άλλη κάθεται πάνω σε θάλασσα φθηνού πετρελαίου, ανακοίνωσε πρόσφατα πως ενδιαφέρεται ν' αναπτύξει Φ/Β πάρκα, γεμίζοντας χαρά τους απανταχού ΑΠΕτζήδες. Ωστόσο καλό είναι να μη μας διαφεύγουν της προσοχής μας δυο ιδιαιτερότητες που ισχύουν για τη Σαουδική Αραβία, αλλά όχι για πολλές άλλες χώρες στον πλανήτη: απ' την πώληση του πετρελαίου οι Σαουδάραβες έχουν συσσωρεύσει τεράστιο πλούτο, που διαρκώς ψάχνουν πού να τον επενδύσουν κι επιπλέον το γεωγραφικό πλάτος της χώρας της διασφαλίζει καλή ηλιοφάνεια για όλη τη διάρκεια του έτους, κάτι που δεν ισχύει π.χ. για την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη, όπου αναπτύσσονται συνεχώς Φ/Β. Όπως η Δανία, που έχει πολλές καλωδιακές διασυνδέσεις με τις γύρω χώρες και έχει τη σιγουριά της αξιόπιστης ηλεκτροδότησης απ' τους βόρειους γείτονές της, έτσι και η Σαουδική Αραβία έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, δεν αποτελεί πρότυπο για άκριτη μίμηση. Στην ενέργεια, όπως είχε επισημάνει την άνοιξη κι ο Λαφαζάνης, ο ρόλος των εθνικών κρατών είναι αναντικατάστατος.
Υπάρχει όντως πτώση κόστους των αιολικών και ιδίως των Φ/Β τα τελευταία χρόνια, καθώς η αθρόα επιδότηση επέτρεψε τη βελτίωση των τεχνολογιών. Αυτή η πτώση κόστους ωστόσο δεν μπορεί να αντισταθμίσει την πραγματικότητα της τυχαιότητας της παραγωγής, καθώς αν προστεθεί και το κόστος της αποθήκευσης της ενέργειας σε υδροηλεκτρικά, (που ούτε υπάρχουν παντού σε επάρκεια αποθηκευτικής δυναμικότητας ούτε μπορούν να γίνουν παντού), καθώς και των καλωδίων μεταφοράς, που είναι απαραίτητα, το κόστος παύει να είναι ελκυστικό.
Ακόμα κι αν το κόστος των Φ/Β έπεσε κατά 70-80% τα τελευταία χρόνια, δεν παύει ν' αποτελεί μια πηγή ηλεκτρισμού μη διαθέσιμη τις βραδινές ώρες και το χειμώνα χωρίς αποθήκευση. Κι όποιος νομίζει πως οι μπαταρίες λιθίου που παρουσιάστηκαν φέτος αποτελούν λύση, ας τις αγοράσει να τις βάλει σπίτι του και ν' αποσυνδεθεί απ' το δίκτυο, που επιμένει, παντού στον πλανήτη, να χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα. Θα έχει "σώσει τον πλανήτη", θα έχει "σώσει την ψυχή του", αλλά δεν θα έχει σώσει την τσέπη του (και καλό θα είναι να έχει από δίπλα και μια γεννήτρια πετρελαίου). Το έχω ξαναγράψει άλλωστε: η "ενεργειακή δημοκρατία" των αποκεντρωμένων συστημάτων δεν είναι τίποτ' άλλο παρά μια "δημοκρατία των πλουσίων". Καλή για τους Σαουδάραβες, τους Βαυαρούς και τους Καλιφορνέζους, αλλά όχι για χρεοκοπημένα κράτη.
Εκείνο όμως που τράβηξε περισσότερο την προσοχή ήταν η ταύτιση απόψεων, που εμφανίστηκε σε δυο εντελώς διαφορετικούς ιστότοπους, σε σχέση με το τι σημαίνει για τις ΑΠΕ η πτώση της τιμής του πετρελαίου.
Στο πρώτο δημοσίευμα, πάλι στους Financial Times, ο Δανός πρώην επικεφαλής τεχνικός διευθυντής της Siemens Wind Power επικαλείται τη μεταβλητότητα της τιμής του πετρελαίου, επισημαίνοντας την πιθανότητα νέας ανόδου της τιμής. Καλά για τη Δανία τα αιολικά, αλλά μόνο επειδή είναι μια μικρή χώρα ανάμεσα σε Γερμανία, Νορβηγία, Σουηδία, εκεί όπου διοχετεύει με ιδιαίτερα μεγάλες καλωδιακές διασυνδέσεις το τυχαίο αιολικό της ρεύμα. Άλλες χώρες που δοκίμασαν να βάλουν αιολικά "όπως έβαλε η Δανία", διαπίστωσαν με τρόμο πως όταν βάζεις πολλά αιολικά, όχι μόνο δεν λύνεις το ενεργειακό σου πρόβλημα, αλλά, αντίθετα, γεμίζεις το δίκτυο μεταφοράς με προβλήματα ευστάθειας.
Στο δεύτερο δημοσίευμα, που έρχεται απ' το World Resourses Institute, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, σχεδόν ταυτόχρονα εμφανίστηκε ακριβώς το ίδιο επιχείρημα, η μεταβλητότητα της τιμής του πετρελαίου και η πιθανότητα νέας ανόδου της τιμής.
Το πρόβλημα ωστόσο, στο οποίο δεν μπορεί να δώσει απάντηση η άποψη αυτή, είναι πως η πιθανότητα νέας ανόδου της τιμής δε μπορεί να αποκλείσει την πιθανότητα να ξαναπέσουν οι τιμές, καθώς η τεχνολογία της εντατικής απόληψης παλαιών κοιτασμάτων, που εμφανίστηκε πρόσφατα στις ΗΠΑ, δίνει νέα προοπτική σε εκμεταλλεύσεις που μέχρι σήμερα θεωρούνταν εξοφλημένες. Ένας πλανήτης πλημμυρισμένος με φθηνό πετρέλαιο για την προσεχή δεκαετία δίνει εντελώς άλλη προοπτική στα επενδυτικά σχέδια του τομέα των ΑΠΕ, καθώς διευκολύνει τις κυβερνήσεις, καταρχήν της Ευρώπης, να περικόψουν τις επιδοτήσεις και να ενισχύσουν τους προβληματικούς προϋπολογισμούς, τονώνοντας το ηθικό των ψηφοφόρων.
Η Σαουδική Αραβία, η χώρα που περισσότερο απ' οποιαδήποτε άλλη κάθεται πάνω σε θάλασσα φθηνού πετρελαίου, ανακοίνωσε πρόσφατα πως ενδιαφέρεται ν' αναπτύξει Φ/Β πάρκα, γεμίζοντας χαρά τους απανταχού ΑΠΕτζήδες. Ωστόσο καλό είναι να μη μας διαφεύγουν της προσοχής μας δυο ιδιαιτερότητες που ισχύουν για τη Σαουδική Αραβία, αλλά όχι για πολλές άλλες χώρες στον πλανήτη: απ' την πώληση του πετρελαίου οι Σαουδάραβες έχουν συσσωρεύσει τεράστιο πλούτο, που διαρκώς ψάχνουν πού να τον επενδύσουν κι επιπλέον το γεωγραφικό πλάτος της χώρας της διασφαλίζει καλή ηλιοφάνεια για όλη τη διάρκεια του έτους, κάτι που δεν ισχύει π.χ. για την Κεντρική και τη Βόρεια Ευρώπη, όπου αναπτύσσονται συνεχώς Φ/Β. Όπως η Δανία, που έχει πολλές καλωδιακές διασυνδέσεις με τις γύρω χώρες και έχει τη σιγουριά της αξιόπιστης ηλεκτροδότησης απ' τους βόρειους γείτονές της, έτσι και η Σαουδική Αραβία έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, δεν αποτελεί πρότυπο για άκριτη μίμηση. Στην ενέργεια, όπως είχε επισημάνει την άνοιξη κι ο Λαφαζάνης, ο ρόλος των εθνικών κρατών είναι αναντικατάστατος.
Υπάρχει όντως πτώση κόστους των αιολικών και ιδίως των Φ/Β τα τελευταία χρόνια, καθώς η αθρόα επιδότηση επέτρεψε τη βελτίωση των τεχνολογιών. Αυτή η πτώση κόστους ωστόσο δεν μπορεί να αντισταθμίσει την πραγματικότητα της τυχαιότητας της παραγωγής, καθώς αν προστεθεί και το κόστος της αποθήκευσης της ενέργειας σε υδροηλεκτρικά, (που ούτε υπάρχουν παντού σε επάρκεια αποθηκευτικής δυναμικότητας ούτε μπορούν να γίνουν παντού), καθώς και των καλωδίων μεταφοράς, που είναι απαραίτητα, το κόστος παύει να είναι ελκυστικό.
Ακόμα κι αν το κόστος των Φ/Β έπεσε κατά 70-80% τα τελευταία χρόνια, δεν παύει ν' αποτελεί μια πηγή ηλεκτρισμού μη διαθέσιμη τις βραδινές ώρες και το χειμώνα χωρίς αποθήκευση. Κι όποιος νομίζει πως οι μπαταρίες λιθίου που παρουσιάστηκαν φέτος αποτελούν λύση, ας τις αγοράσει να τις βάλει σπίτι του και ν' αποσυνδεθεί απ' το δίκτυο, που επιμένει, παντού στον πλανήτη, να χρησιμοποιεί ορυκτά καύσιμα. Θα έχει "σώσει τον πλανήτη", θα έχει "σώσει την ψυχή του", αλλά δεν θα έχει σώσει την τσέπη του (και καλό θα είναι να έχει από δίπλα και μια γεννήτρια πετρελαίου). Το έχω ξαναγράψει άλλωστε: η "ενεργειακή δημοκρατία" των αποκεντρωμένων συστημάτων δεν είναι τίποτ' άλλο παρά μια "δημοκρατία των πλουσίων". Καλή για τους Σαουδάραβες, τους Βαυαρούς και τους Καλιφορνέζους, αλλά όχι για χρεοκοπημένα κράτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου