ΔΕΗ: Σφάλματα δισεκατομμυρίων με τα ΑΠΕ
Του Καθηγητή Γ.Ζουγανέλη
Για μεγάλο χρονικό διάστημα ακούω παράπονα απο πολύ κόσμο για την αξιοπιστία των ΑΠΕ αλλά και την απόδοσή τους στο δίκτυο. Έχοντας υπόψη μου την τεχνολογική ανεπάρκεια στη χώρα, την αντιπαράθεση των ντόπιων ολιγαρχών απέναντι στην πολιτική Μέρκελ και Σόιμπλε, καμμία εκ των οποίων δεν δρά υπέρ των Ελληνικών συμφερόντων αποφάσισα να διερευνήσω περισσότερο το θέμα παρουσιάζοντας κάποιες παραμέτρους που δεν έχουν συζητηθεί.
Οι μεταφορείς του φυσικού αερίου και των πετρελαιοειδών, όπως και οι έμποροι Αραβικού πετρελαίου φυσικά θα είναι “αντίπαλοί” μου με όλα τα κυκλώματα που “ταίζουν”, αφού δεν επιθυμούν την ανάπτυξη των ΑΠΕ και άλλων πηγών ενέργειας, γιατί θα μειώσουν την αγορά τους. Ευτυχώς για τη χώρα δεν με ενδιαφέρει τι σκέφτεται ο καθένας. Αρχή μου είναι να βαδίζω πάντα πάνω στο “σωστό” και πάνω σε αυτό να εξαναγκάζω τους υπόλοιπους να “επενδύουν”. Σε μερικούς αυτό δεν είναι αντιληπτό γιατί δε το έχουν ζήσει. Για όλους και για όλα υπάρχει πάντα η πρώτη φορά.
Μια επένδυση πάνω στο “σωστό” αποδίδει περισσότερα απο άρπα-κόλα επενδύσεις τύπου Σαμαρά που κτίζονται συνέχεια πάνω στο “λάθος”, δρά υπέρ των πολλών αλλά και υπέρ των επενδυτών, αφού αν σχεδιασθεί σωστά μπορεί να αποδώσει πολλαπλάσια κέρδη, να διευρύνει την αγορά και να φέρει ανάπτυξη.
Μια επένδυση της οποίας η φορολόγηση των κερδών είναι δίκαιη επιτρέπει να υπάρχουν παροχές εκεί που χρειάζονται. Αυτές οι παροχές πρέπει όμως να οδεύουν κατα προτεραιότητα στις υποδομές και στη παραγωγή, ώστε να δημιουργούνται μόνιμες θέσεις εργασίας. Οι περιστασιακές παροχές μέσα απο προγράμματα της ΕΕ δεν δημιουργούν μόνιμες θέσεις εργασίας αλλά θέσεις μόνιμης εξάρτησης με το πολιτικό σύστημα, αφού είναι για κάποιους μήνες και όχι μόνιμα.
Γνωστά είναι τα προβλήματα στις ΔΕΚΟ όπως π.χ. στη ΔΕΗ, απο τη πολύχρονη κακοδιαχείριση, τις ψηφοθηρικές προσλήψεις και τις σχέσεις “στοργής” των συνδικαλιστών με την εκάστοτε κυβέρνηση, απο τις οποίες αναδείχτηκαν βουλευτές και υπουργοί.
Τα ΑΠΕ υποτίθεται ότι αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα για την προστασία του περιβάλλοντος και για αυτό κατατάσσονται στις Πηγές Πράσινης Ενέργειας. Το κακό με αυτά είναι ότι περιορίζουν άλλες μορφές ενέργειας που πωλούνται στην αγορά και για λόγους ανταγωνισμού υπερτιμολογούνται.
ΑΠΕ στην Ιαπωνία
Στην Ιαπωνία από πολλά χρόνια χρησιμοποιούνται οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Στη συνέχεια σας παρουσιάζω τον σχεδιασμό Αιολικών και Φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ενέργειας ευρείας έκτασης στην Ιαπωνία. Παρατηρείστε την ύπαρξη μπαταριών νέας τεχνολογίας σε κάθε ΑΠΕ. Η ισχύς τους είναι στα 2/3 της ισχύος του συστήματος με το οποίο είναι συνδεδεμένες. Αν π.χ. ένα ΑΠΕ είναι ισχύος 90 ΜW, οι μπαταρίες είναι ισχύος 60 MW.
Στην Ιαπωνία η ηλεκτρική ενέργεια διαχειρίζεται κατά τον τρόπο που εξηγείται στα παραπάνω σχήματα τουλάχιστον από το 2005. Από το 2009 ανάλογος τρόπος διαχείρισης με τη χρήση μπαταριών εμφανίστηκε και σε άλλες χώρες, όπως στις ΗΠΑ.
Στη φωτογραφία αριστερά βλέπετε φωτογραφίες μπαταριών που χρησιμοποιούνται σε ΑΠΕ, που μοιάζουν με containers.Οι μπαταρίες χρησιμοποιούνται:
Για να χρησιμοποιείται το ρεύμα όποτε χρειάζεται ισχύ η εταιρεία διαχείρισης που έχει τον κεντρικό έλεγχο, στη περίπτωση της Ελλάδας η ΔΕΗ, έστω και αν το ΑΠΕ δεν είναι σε λειτουργία
Για να εργάζεται το ΑΠΕ σε πλήρη λειτουργία και να φυλάσσει ενέργεια ακόμη και όταν η ΔΕΗ δεν το χρειάζεται στη στιγμή που παράγεται.
Για να έχει το ΑΠΕ όσο το δυνατό σταθερή απόδοση, χωρίς να περιορίζεται από τις φυσικές παραμέτρους που μεταβάλλουν την ημερήσια παραγωγή του π.χ. ηλιοφάνεια, ροή ανέμων κλπ
Ηλιοφάνεια και ροή ανέμων είναι βασικές παράμετροι για να γίνει μια επένδυση. Στην Ελλάδα απλά ψάχνουν να βρούν μια κορυφή βουνού και εκεί βάζουν ανεμογεννήτριες. Αυτό δεν αρκεί.
Όλες οι χώρες έχουν χάρτες και βάσει αυτών δίνονται οι άδειες για τα αιολικά συστήματα, ώστε να υπάρχει προσφορά ενέργειας χωροταξικά από τη περιοχή που μπορεί στην περιοχή που χρειάζεται. Σε άλλη περίπτωση θα τραβιούνται καλώδια από τη μια περιοχή της Ελλάδας στην άλλη, πράγματα για γέλια.
Σύγκριση τιμών.
Ενδιαφέρον είναι να μιλήσουμε και για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ιαπωνία. Στην Ιαπωνία οι επενδυτές σε ΑΠΕ ενισχύονται μια φορά από το κράτος σε κάποιο ποσοστό της επένδυσης. Δεν υπάρχει πριμοδότηση των ΑΠΕ μέσω της κατανάλωσης, όπως γίνεται στην Ελλάδα.
Για να καταλάβετε τι εννοώ, σας αναφέρω ότι η τιμή της kWh για όλους τους καταναλωτές από ένα πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας είναι 20-23 yen και οι τιμές που πληρώνει ο πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας στον ιδιοκτήτη του ΑΠΕ είναι πάλι 20 yen. Υπάρχει δηλαδή μια μικρή προσαύξηση την οποία μοιράζονται όλοι οι καταναλωτές. Και για γεωθερμικά και υδροηλεκτρικά οι τιμές είναι ανάλογες.
Η τιμή της kWh στην Καλιφόρνια είναι 0.04 δολλάρια/kWh (29 ευρώ/MWh), στην Ιαπωνία όπως είπαμε 0.2 δολλάρια /kWh (147 ευρώ/MWh), ενώ στην Ελλάδα και την ΕΕ, τυπικές τιμές έχουν ως ακολούθως (Δεκ. 2013).
Για τα αιολικά το εύρος τιμών στην ΕΕ είναι 54 έως 166 ευρώ/MWh ενώ στην Ελλάδα είναι 89,97 ευρώ/MWh (101,85 ευρώ/MWh στο μη διασυνδεδεμένο σύστημα)
Για τα μικρά υδροηλεκτρικά 61 έως 140 ευρώ/MWh ενώ στην Ελλάδα είναι 89,97 ευρώ/MWh
Για τα ηλιοθερμικά στην ΕΕ οι τιμές είναι 260 -273 ευρώ/MWh ενώ στην Ελλάδα 271,24 ευρώ/MWh (291,72 ΜΔΣ)
Για τη γεωθερμία οι τιμές της ΕΕ κυμαίνονται από 141 έως 270 ευρώ/MWh ενώ στην Ελλάδα 153,62 ευρώ/MWh (για μικρότερη ή ίση θερμοκρασία των 90 βαθμών κελσίου)
Για τη βιομάζα οι ευρωπαϊκές τιμές είναι 60 έως 144 ευρώ/MWh ενώ στην Ελλάδα για μικρότερο του 1MW είναι 204,82 ευρώ/MWh, για 1 έως 5MW 179,22 ευρώ/MWh και για μεγαλύτερη ισχύ από 5MW είναι 153,62 ευρώ/MWh
Για αέριο ΧΥΤΑ στην ΕΕ οι τιμές είναι από 59 έως 120 ευρώ/MWh στην Ελλάδα είναι 122,89 για κάτω από 2MW και 101,85 ευρώ/MWh για πάνω από 2MW
Τέλος για το βιοαέριο η ευρωπαϊκή τιμή είναι 75 έως 166 ευρώ/MWh ενώ στην Ελλάδα για μονάδες κάτω από 3MW είναι 224,31 και για πάνω από 3 MW 204,84.
Πρέπει να σημειώσουμε ότι στην Ιαπωνία το κόστος ζωής είναι πολύ υψηλό, όπως και οι μισθοί.
Στη περίπτωση της χρήσης λιγνίτη, το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη της ΔΕΗ διαμορφώνεται κοντά στα 60 ευρώ/MWh. Σύμφωνα με μελέτη εταιρείας το τελικό πλήρες κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη το 2012 στην Ελλάδα ανήρχετο στα 59,93 Euro/MWh, έναντι εύρους 31,57 Euro/MWh στη Βουλγαρία και 54,19 Euro/MWh στη Ρουμανία. Η διαφορά στη τιμή
Η τιμή πώλησης του ρεύματος από τη ΔΕΗ για οικιακή χρήση είναι από 104 ευρώ/MWh και πάνω.
Προβληματισμοί γύρω από τα ΑΠΕ
Οι εχθροί των ΑΠΕ στην Ελλάδα αναφέρουν ότι αυτά δεν προσφέρουν σταθερή τάση στο σύστημα ηλεκτροδότησης, Έχουν δίκιο αλλά με τη χρήση μπαταριών και τη σωστή διασπορά των ΑΠΕ αυτό δεν ισχύει. Όσον αφορά τη τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος που παράγεται από τα ΑΠΕ είναι υπερβολικά υψηλή σε σχέση με τη τιμή ρεύματος τη παραγόμενη από άλλες πηγές ενέργειας, αφού δεν έχουν κόστος παραγωγής ρεύματος ανάλογο με το κόστος παραγωγής του λιγνίτη, το κόστος παραγωγής και μεταφοράς φυσικού αερίου κλπ.
Η υψηλή τιμή της kWh ενισχύει τους επενδυτές των ΑΠΕ κάνοντας τις επενδύσεις σε αυτά ελκυστικές. Παράλληλα, δεν δημιουργεί προβλήματα ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας παραγόμενης από άλλες πηγές.
Η χρήση της πράσινης ενέργειας – με κάποιες προϋποθέσεις - είναι η ιδεατή λύση για το περιβάλλον.
Αναφέρθηκε πρόσφατα σε ΜΜΕ της Κρήτης, ότι οι αιολικές μονάδες δημιουργούν περιβαλλοντικά προβλήματα. Ο στροβιλισμός που οι αιολικές μονάδες δημιουργούν κατά την άποψη αυτή αυξάνουν τη τιμή της θερμοκρασίας του εδάφους κατά 0.5 βαθμούς Κελσίου συνεισφέροντας στην κλιματική αλλαγή. Αυτό είναι αλήθεια για συγκεκριμένη πυκνότητα αιολικών, συγκεκριμένου σχεδιασμού, ταχύτητας περιστροφής των λεπίδων κλ. Επειδή έχω σχεδιάσει αιολικό σύστημα, αυτό που συμπέρανα είναι ότι ο κατάλληλος σχεδιασμός μπορεί να αποσβέσει αυτό το πρόβλημα. Άρα, η αγορά πρέπει να επιδιώκει να χρησιμοποιεί αιολικές μονάδες κατάλληλου σχεδιασμού ενώ το κράτος θα έπρεπε να έχει προδιαγραφές. Αυτές μου οι παρατηρήσεις είναι θεωρητικές για την Ελλάδα, που τρείς λαλούν και ένας χορεύει…
Το βασικά προβλήματα των ΑΠΕ στην Ελλάδα είναι ότι αυτά είναι τοποθετημένα χωρίς σχεδιασμό, χωρίς σωστές προδιαγραφές, χωρίς περιβαλλοντικές μελέτες και με κακή τιμολογιακή πολιτική. Η φτηνή ενέργεια θα έδινε μια πολύ μεγάλη προώθηση στην Ελληνική οικονομία.
Η παρουσία μπαταριών στα ΑΠΕ και ο σωστότερος σχεδιασμός αδειοδότησης των ΑΠΕ θα μείωνε τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας από γειτονικά κράτη
θα μείωνε το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος, λόγω αύξησης του αριθμού των πηγών τροφοδοσίας της αγοράς.
Αντιλαμβάνεσθε ότι η κακή πολιτική στην ενέργεια που επί χρόνια έχει η Ελλάδα έχει κάνει κακό στην ανάπτυξη της χώρας. Ένα παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της Χαλυβουργικής που έκλεισε τελικά. Στη συγκεκριμένη εταιρεία δούλευαν βραδυνή βάρδια γιατί το τιμολόγιο του ηλεκτρικού ήταν φτηνότερο. Η εταιρεία μπορεί να μην έκλεινε αν η το κόστος της ενέργειας που πλήρωνε ήταν μικρότερο.
Αν μειωνόταν η τιμή της kWh από τα ΑΠΕ και αυξανόταν η χρήση τους – κάτι που μπορεί να γίνει - αυτό θα είχε μεγάλη επίδραση στην αγορά του ηλεκτρικού ρεύματος, αφού κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε πτώση τις τιμές αγοράς άλλων τιμών ενέργειας από άλλες πηγές όπως από λιγνίτη, φυσικό αέριο κλπ. Με αυτή την έννοια έχει νόημα να υπάρξει απελευθέρωση της ενέργειας στην Ελλάδα και επενδυτές θα έλθουν μόνο αν υπάρχει εγγυημένη πολιτική από τη κυβέρνηση.
Νομίζετε ότι όσα λέω σταματούν εδώ ή πιστεύετε ότι υπάρχει η γνωστική επάρκεια στην Ελλάδα για να αντιμετωπισθούν για το καλό της χώρας τέτοια σύνθετα οικονομικά και τεχνολογικά ενεργειακά προβλήματα;
Για να αντιληφθείτε το χαμηλό επίπεδο της χώρας, θα σας αναφέρω ότι στο μελλοντικό δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης μεταφοράς της Ηλεκτρικής ενέργειας από το 2014 και μετά δεν αναφέρεται πουθενά η λέξη “μπαταρίες” . Τόσο ενημερωμένη είναι η χώρα τεχνολογικά και φαντάζομαι ότι αυτή τη μελέτη την προσυπέγραψαν κάποιοι καθηγητές Ελληνικών ΑΕΙ. Αναφορές δίνονται μόνο δε μπαταρίες Μόλυβδου (!) και μόνο στη χρήση του σε ΑΠΕ για οικιακή χρήση. Θέλουν τις εισαγωγές οι άνθρωποι…
Αντί για μπαταρίες τις ώρες που τα ΑΠΕ έχει περίσσεια ρεύματος, χρησιμοποιούν αντλιοστάσια ή δεν ξέρω πως αλλιώς τα λένε. Με το ρεύμα ενεργοποιούν αντλίες που ανεβάζουν το νερό σε μια δεξαμενή από την οποία με πτώση παράγεται ηλεκτρικό ρεύμα (υδροηλεκτρικό εργοστάσιο).
Ακόμη θυμάμαι τα λόγια κάποιου που σε μια μου συνέντευξη μου έλεγε, ότι “οι άνθρωποι στην Ελλάδα υπάρχουν και τα κατάλληλα tools υπάρχουν”. Διαφωνώ. Δεν υπάρχει τίποτα…
Χρήση ΑΠΕ στην Ελλάδα.
Ας συνοψίσουμε λίγο τα πράγματα. Οι ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας στην Ελλάδα δεν έχουν μπαταρίες και αυτό είναι κάτι λάθος, κάτι κακό για την οικονομία της χώρας. Η Ελλάδα δεν διαθέτει ενεργειακή πολιτική ενώ στον σχεδιασμό της μεταφοράς ενέργειας για τα επόμενα χρόνια, όλα δείχνουν αύξηση εισαγωγών ηλεκτρικού ρεύματος. Αυτά τα σφάλματα επιλογών δεν γίνονται τυχαία, είναι σφάλματα δισεκατομμυρίων ευρώ τα οποία θα χρεωθεί πάλι ο Έλληνας φορολογούμενος.
Στο παραπάνω γραφικό διακρίνετε την αστάθεια του συστήματος λόγω των ΑΠΕ αλλά και λόγω των μεταβαλλόμενων αναγκών στη διάρκεια του μηνός Ιουνίου που πέρασε. Παρατηρείστε, ότι η πτώση της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τη μείωση της λειτουργίας των ΑΠΕ καλύφθηκε από αύξηση της χρήσης φυσικού αερίου και λιγνίτη. Αυτό δεν είναι σωστή λύση αφού λιγνίτης και φυσικό αέριο συνεισφέρουν κατά τη καύση τους στη παραγωγή CO2 (διοξειδίου του άνθρακα).
Η σταθερότητα της λειτουργίας των ΑΠΕ είναι το πρώτο ζητούμενο.
Η φορολόγηση των ΑΠΕ είναι γύρω στα 25-35% στο τζίρο και αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο στην ανάπτυξη τους στην Ελλάδα, αφού η φορολόγηση αυτή δημιουργεί θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού με τη ΔΕΗ.
Οι χαμηλές τιμές παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ έναντι μεγαλύτερης προσφοράς από αυτά είναι άλλο ένα στρατηγικό ζητούμενο.
Στη φωτογραφία βλέπετε μια τυπικά διαχείριση ΑΠΕ οικιακής χρήσης στην Ελλάδα για τη περίπτωση φωτοβολταϊκού συστήματος. Παρατηρείστε ότι ο καταναλωτής συνήθως συνδέει το σύστημα του κατευθείαν στο δίκτυο της ΔΕΗ πουλώντας της μέσω ενός μετρητή ηλεκτρική ενέργεια και την ξαναγοράζει από τη ΔΕΗ μέσω ενός άλλου μετρητή. Αυτή η συναλλαγή φυσικά αναμένεται να είναι κατά του καταναλωτή. Αν υπήρχε μπαταρία, κάτι τέτοιο δεν θα υφίστατο.
Η οικονομία της Ελλάδας πρέπει να βασίζεται στις δικές της ενεργειακές πηγές αλλά με μια σωστή πολιτική και με γνώσεις σε τεχνολογικά θέματα σε βάθος εικοσαετίας, Η Ιαπωνία δεν δημοσιοποιεί, όπως και κάθε τεχνολογικά προηγμένη χώρα τι θα κάνει στην ενέργεια μετά από είκοσι χρόνια. Ευτυχισμένοι όσοι γνωρίζουν ή όσοι μπορούν να προβλέψουν. Στην Ελλάδα αντίθετα δημοσιοποιούνται τα πάντα. Αυτό σημαίνει ή ότι δεν αντιλαμβάνονται οι επαΐοντες τι συμβαίνει ή υποκρύπτεται συναλλαγή.
Λυπάμαι πραγματικά για τη κατάσταση της χώρας και την ενεργειακή της πολιτική. Δυστυχώς ούτε η αντιπολίτευση διαθέτει άποψη για το θέμα, αφού ούτε θέλει ούτε μπορεί να κάνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου