ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΡ. ΚΩΤΙΔΗ

Παρασκευή 26 Ιουνίου 2015

Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΓΗΣ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ

Η λεηλασία της αγροτικής γης  στην Ουκρανία

 
Η Ουκρανία ήταν πάντα ο μεγάλος σιτοβολώνας της Ευρώπης. Όμως, σήμερα, µετά τη βίαιη καθεστωτική ανατροπή, το μέλλον. του ουκρανικού αγροτοκαλλιεργητικού τομέα δεν είναι καθόλου ευοίωνο. Τον περασμένο χρόνο, μια αναφορά του αμερικανικού Ινστιτούτου ΟΑΚLΑΝΟ που εδρεύει στην Καλιφόρνια αποκαλύπτει ότι πάνω από 1,6 εκατ. εκτάρια γης της Ουκρανίας έχουν περάσει πλέον υπό τον έλεγχο μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών.
Περαιτέρω έρευνα που ακολούθησε, στη συνέχεια, έφερε στην επιφάνεια και άλλα στοιχεία για ξένες επενδύσεις στην εκμετάλλευση της ουκρανικής γης. Οι εκτιμήσεις σήμερα δείχνουν ότι οι συνολικές εκτάσεις αγροτική; γης που ελέγχονται από ξένες εταιρείες είναι πάνω από 2,2 εκατ. εκτάρια (1 Εκτάριο = 10 Στρέµµατα). Η σχετική έρευνα δείχνει, επίσης, σημαντικές «γκρίζες» περιοχές γύρω από το δικαίωμά κατοχή; γης στη χώρα, µε αποτέλεσμα να είναι αβέβαιο το ποιος πραγματικά ελέγχει τη γη στην Ουκρανία σήμερα. Οι εταιρείες και οι μέτοχοι τους που βρίσκονται πίσω από την απόκτηση γης από ξένους στην Ουκρανία, προέρχονται από διάφορα σημεία του πλανήτη.
Η δανέζικη εταιρεία «Trigon Agri», για παράδειγμα, διαθέτει πάνω από 52.000 εκτάρια. Η Trigon ιδρύθηκε το 2006, χρησιμοποιώντας κεφάλαια start-up από Φινλανδούς «επενδυτές υψηλού προφίλ» (πάνω από 1 εκατ. δολάρια). Η εταιρεία δραστηριοποιείται στην Στοκχόλµη (NASDAQ) και οι μεγαλύτεροι μέτοχοι της είναι οι: JPM Chase (Μεγ. Βρετανία, 9,5%), Swedbank (Σουηδία, 9,4%), UΒ Securities (Φινλανδία, 6,2%), Euroclear Bank (Βέλγιο, 6,6%) και JP Morgan Clearing Group (ΗΠΑ, 6,2%). Η United Farmers Holding Company, η οποία ανήκει σε ένα γκρουπ Σαουδαράβων επενδυτών, ελέγχει 33.000, περίπου, εκτάρια ουκρανικής αγροτικής γης Η AgroGeneration, η οποία κατέχει 120.000 εκτάρια αγροτικών εκτάσεων, έχει ως έδρα τη Γαλλία, ενώ πάνω από το 62% των μετοχών της διαχειρίζεται η Sigma Bleyzer, µια επενδυτική πολυεθνική από το Τέξας.
Η αμερικανική εταιρεία συνταξιοδοτικών κεφαλαίων NCH Capital κατέχει 450.000 εκτάρια. Η εταιρεία ξεκίνησε το 1993 και καυχιέται ότι είναι από τους πρώτους Δυτικούς επενδυτές στην Ουκρανία µετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης.
Ένα άλλο γκρουπ εταιρειών έχουν κεφάλαια ντόπια και ξένα και υπάγονται σε φορολογικούς παραδείσους όπως η Κύπρος, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο. Μερικές από αυτές διοικούνται από Ουκρανούς ολιγάρχες μεταξύ των άλλων.
Για παράδειγμα, η UkrLandFarming ελέγχει τη μεγαλύτερη τράπεζα γης (land-bank) της χώρας µε σύνολο 650.000 εκταρίων. Το 95% των μετοχών ης UkrLandFarmίng ανήκουν στον πολυεκατομμυριούχο Όλεγκ Μπακµατσιούκ και το υπόλοιπο 5% έχει πωληθεί πρόσφατα στην Cargill. Ένας άλλος ολιγάρχης, ο Γιούρι Κοσιούκ, πέµπτος πιο πλούσιος άνθρωπος της Ουκρανίας είναι CEO της ΜΗΡ, μιας από της μεγαλύτερες γεωργικές εταιρείας που κατέχει πάνω από 360.000 εκτάρια αγροτικής γης.
Με το ξέσπασμα της πολιτικής κρίσης πολλές από τις εταιρείες που εδρεύουν στην Ουκρανία έχουν οικονοµικά προβλήματα. Η πιθανή χρεωκοπία αυτών των εταιρειών και η ανάμιξη Δυτικών επενδυτών στη διαχείριση της κρίσης δημιουργεί πολλά ερωτήματα για το µμέλλον. της εκμεταλλεύσιμης αγροτικής γης στην Ουκρανία. Την περίοδο αυτή, δεν είναι ξεκάθαρο πώς θα αντιμετωπισθεί ο έλεγχος της εν λόγω αγροτικής γης και ποιος θα είναι ο ρόλος των ξένων εταιρειών και των κεφαλαίων που έχουν επενδύσει σ' αυτήν.
Πάντως αν τα πράγµατα προχωρήσουν µε τον τρόπο που έγινε στη γειτονική Ρουμανία, θα είναι απόλυτος ο έλεγχος της γης από του; ξένους. «Παραθυράκια» στη νομοθεσία της Ρουμανίας δημιούργησαν ευκαιρίες για εξαγορά γαιών µέσω διαδικασιών χρεωκοπίας. Όπως αποδείχθηκε µε ντοκουμέντα, η χρεωκοπία των εθνικών αγροτο-επιχειρήσεων ανοίγει τον δρόμο για τον ξένο έλεγχο της Ρουμανικής αγροτικής γης.
Είναι περισσότερο από καθαρό ότι το ίδιο σενάριο θα μπορούσε να συµβεί και στην Ουκρανία. Επιπλέον, η σκοτεινή κατάσταση που επικρατεί γύρω από την κτήση γης στην Ουκρανία εγείρει πολλά ερωτήματα. Είναι απορίας άξιον, πάντως πώς η υπερσυγκέντρωση ουκρανικής γης στα χέρια µερικών ξένων πολυεθνικών και ντόπιων ολιγαρχών μπορεί ποτέ να είναι προς όφελος του ουκρανικού λαού και της εθνικής του οικονομίας. Η απάντηση είναι προφανώς αρνητική. 

[Πηγή: της Elisabeth Frases, www.oak/andinstitute.org/who-owns-agricu/tura/-land ukraine µε στοιχεία από databases: Land Matrix / GRAIN]

Από το περιοδικο HELLENIC NEXUS τ. 97 ΙΟΥΝΙΟΣ 2015
 

Δεν υπάρχουν σχόλια: